Kanał Kłodnicki

„Gliwickie Metamorfozy”			Kanał Kłodnicki – cd. 3		Marian Jabłoński II.2008
	www.gliwiczanie.pl		gliwickie_metamorfozy@op.pl


	Wody kanału wykorzystywane były nie tylko dla celów transportowych. Okazało się, że spełniały także rolę stawu rybnego. Organizowano liczne zawody wędkarskie, w których złowionymi okazami były ryby wielkich rozmiarów. W 1881 r. złowiono tam 15 kg szczupaka, w 1894 złowiono aż 25 kg szczupaka, a w 1910 za Gliwicami – 10 kg karpia. Trafiały się również wędkarzom węgorze, liny oraz raki.

	Widok Kanału Kłodnickiego w okolicach Łabęd:









	Widok Kanału Kłodnickiego w okolicach Rzeczyc:



	Cały odcinek kanału był sukcesywnie wydzierżawiany przez Urząd Dróg Wodnych na cele połowu ryb. Z reguły wydzierżawiano odcinki od śluzy do śluzy na 5 lat. Ryb w kanale było tyle, że opłacało się zatrudniać dzierżawcom strażników do pilnowania swego odcinka przed kłusownikami. Na terenie Gliwic w roku 1898 dzierżawę otrzymali: od Huty Gliwickiej do 18 śluzy przy palmiarni – dekarz W. Gabriel, od palmiarni do śluzy 16 – Górnośląska Spółka Żelaza, a dalej aż do śluzy 15 za Łabędami – szynkarz Zobel.

	Kanał w okolicy Przyszówki koło Łabęd:



	Kanał w okolicy śluzy nr 17 w Szobiszowicach:





	Kanał w okolicy Łabęd:



	Równie dochodowa była dzierżawa kanału zimą, kiedy zamarzniętą taflę cięto dla potrzeb chłodniczych licznych firm spożywczych. Zamarznięte wody kanału zamieniały się wtedy w lodowiska. Władze miasta wybierały odpowiednie miejsca, które oświetlano i utrzymywano w czystości. Łyżwiarzom zwykle towarzyszyła muzyka.

	Lodowisko na kanale w okolicach Starej Huty Gliwickiej:



	Wielką atrakcją dla dawnych gliwiczan były zawody kajakarskie na wodach kanału. Proste jego odcinki oraz brak prądu rzecznego sprzyjały temu sportowi.

	Kajakarze na kanale przy ul. Dubois:



	Kajakarze na kanale koło Łabęd:



	W roku 1937 zorganizowano na kanale pokaz dużych modeli statków. Niektóre miały długość 15 m i mogli się po nich poruszać marynarze. Wiele z nich miało swoje silniki nadające modelom znaczne prędkości.











	Jednak największą i do dziś zachowaną atrakcją kanału była promenada wzdłuż jego brzegów. Pierwsze ścieżki spacerowe wytyczono już w 1828 roku, posadzono wzdłuż brzegów setki drzew.





	Trasa promenady wiodła od dzisiejszego Parku Chopina (dawniej Parku Miejskiego) poprzez ulicę Fredry i okolice dawnego portu, przecinała ulicę Dworcową i Częstochowską i kończyła się na dużym, istniejącym jeszcze do dziś zieleńcu przy ul. Konarskiego.

	Odpoczynek przy wodach kanału:





	Przejażdżka po wodach portu gliwickiego:



	Przepiękne granitowe schody z ul. Częstochowskiej zbudowano w roku 1913 właśnie dla potrzeb spacerujących gliwiczan. Okolice Kanału Kłodnickiego były wówczas najpiękniejszymi miejscami w Gliwicach.

	Idąc trochę dalej obok zabudowań Starej Huty dochodziło się do Parku Chrobrego (dawniej Parku Cesarza Wilhelma) wyposażonego wtedy w kąpielisko i basen żeglarski. Promenada łączyła te dwa parki w jeden wielki kompleks rekreacyjny.

	Wykorzystując powodzenie promenady nad kanałem wśród gliwiczan, pomysłowi gliwiccy producenci alkoholi wyprodukowali swój wysokoprocentowy szlagier wśród alkoholi, jak piszą w reklamie – rektyfikowany, filtrowany i bez osadu.





	ZAKOŃCZENIE EKSPLOATACJI KANAŁU KŁODNICKIEGO

	Rozwijający się gwałtownie przemysł miasta potrzebował nowych, większych i sprawniejszych dróg transportowych. Kanał Kłodnicki nie spełniał już tych warunków. Jego trasa wiodła licznymi zakolami i często krzyżowała się z rzeką Kłodnicą, co w przypadku powodzi skutkowało problemami w żegludze na kanale. Poza tym transport towarów odbywał się z wyłączeniem okresu zimy, kiedy stosunkowa wąskie koryto szybko zamarzało uniemożliwiając ruch barek.

	Rok 1922 i nowe granice polsko-niemieckie znacznie zmniejszyły ilości transportowanego węgla i wyrobów hutniczych, gdyż część tych zakładów znalazła się po stronie polskiej.

	Należało dla zwiększenia atrakcyjności takiej drogi wodnej, jaką był kanał, znacznie go unowocześnić. Tym bardziej że Gliwice posiadały już wtedy ogromny węzeł kolejowy i połączenie tych dróg transportu stało się wymogiem nowych czasów. Po blisko 130 latach istnienia Kanału Kłodnickiego władze zdecydowały się więc na budowę nowego zupełnie kanału łączącego Gliwice z Kożlem.

	W roku 1934 rozpoczęto budowę tej nowej drogi wodnej nazwanej Kanałem Gliwickim. W efekcie zbudowano najnowocześniejszy obiekt hydrotechniczny w tej części Europy, służący mimo wielu przeszkód do dnia dzisiejszego.

	Dzięki tej drodze wodnej mógł zaistnieć port gliwicki, który obecnie prowadzony jest przez Śląskie Centrum Logistyki S.A. Port obsługuje wielu klientów związanych z Katowicką Specjalną Strefą Ekonomiczną i z całą pewnością przyczynia się do rozwoju Gliwic i Śląska.





	POZOSTAŁOŚCI PO KANALE KŁODNICKIM W GLIWICACH – ROK 2008

	Dla fotograficznego zarejestrowania pozostałości po dawnym Kanale Kłodnickim w obszarze Gliwic, Stowarzyszenie „Gliwickie Metamorfozy” zorganizowało w styczniu 2008 r. kolejną wycieczkę edukacyjną połączoną z przejściem gliwickiej części kanału – od Gliwickiej Starej Huty do nowego Portu Gliwice z aparatem fotograficznym w rękach.

	Zaprojektowana Drogowa Trasa Średnicowa ma bowiem swój przebieg jego śladem. Prowadzone roboty drogowe całkowicie zlikwidują ostanie pamiątki po nim. Wykonane przez uczestników fotografie na pewno w jakiejś części pozostaną w albumach cyfrowych i będą świadectwem przemysłowego dziedzictwa Śląska dla przyszłych pokoleń.

	Fragmenty kanału w okolicach Fabryki Lin i Drutu wykorzystane jako odstojnik zanieczyszczonej wody przemysłowej:



	Resztki mostu nad dawnym kanałem w rejonie Fabryki Lin i Drutu:



	Oryginalne ogrodzenie zabudowań dawnego Urzędu Dróg Wodnych przy porcie w Gliwicach, ul. Dworcowa:



	Oryginalny łuk mostu nad kanałem, ul. Dworcowa: